Forum BYKOWINA - NASZ DOM Strona Główna
 FAQ   Szukaj   Użytkownicy   Grupy    Galerie   Rejestracja   Profil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości   Zaloguj 

Część XIV: Bykowina pod niemiecką okupacją -część II

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum BYKOWINA - NASZ DOM Strona Główna -> Miesięcznik parafialny "Barbara" / Rubryka "Na tropach przeszłości"
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
przemek
Administrator



Dołączył: 06 Sty 2007
Posty: 368
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Bykowina

PostWysłany: Wto 22:06, 07 Gru 2010    Temat postu: Część XIV: Bykowina pod niemiecką okupacją -część II

[link widoczny dla zalogowanych]

CZĘŚĆ XIV: Bykowina pod niemiecką okupacją (1939-1945). Część II

Źródło: "Miesięcznik Barbara", nr XIV: listopad 2010


W poprzednim numerze przyjrzeliśmy się początkom II wojny światowej w Bykowinie. Tym razem przyjrzymy się postawom mieszkańców miejscowości wobec hitlerowców oraz poznamy okoliczności opuszczenia Bykowiny przez Niemców i wkroczenia Armii Czerwonej.

Stosunek mieszkańców Bykowiny do władz hitlerowskich nie był jednolity. Spora grupa osób podjęła otwartą współpracę z nowymi władzami. Najbardziej aktywnym spośród nich był niejaki Jerzy Kinder, którego matka, jak podaje Jan S. Dworak, nawet nie potrafiła mówić po niemiecku. Kinder stanął na czele miejscowej komórki NSDAP (Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Pracy). Współpracował aktywnie z niemieckimi urzędnikami: dyrektorem szkoły Alfonsem Foersterem oraz naczelnikiem gminy Elsnerem. Spośród mieszkańców Bykowiny 96 było członkami paramilitarnej organizacji nazistowskiej SA.

Po drugiej stronie barykady stała także spora liczba mieszkańców, którzy aktywnie włączyli się w ruch oporu. Zaraz po zakończeniu kampanii wrześniowej w 1939 roku zalążki polskiego podziemia w Bykowinie zaczęli tworzyć Franciszek Wawrzynek, Ryszard Mazelen, Emanuel Wojtyczka i Franciszek Olejnik. Wszystkich mieszkańców zaangażowanych w działalność konspiracyjną wyliczył z imion i nazwisk Dworak. Jak ustalił ten historyk, spotykali się oni w schronie przy cmentarzu. Organizacja ta, powiązana z Polskimi Siłami Zbrojnymi, została zdekonspirowana przed 1941 rokiem. Jej członkowie trafili do obozów koncentracyjnych. W roku 1943 działalność niepodległościową wśród mieszkańców Bykowiny rozpoczęła świętochłowicka grupa Armii Krajowej. Na jej czele stał mieszkaniec Bykowiny Paweł Hurek.

Okres okupacji swoje piętno odcisnął także na życiu bykowińskiej parafii. Od 1940 roku nabożeństwa odprawiano tylko w języku niemieckim. W 1942 roku władze niemieckie zarekwirowały na potrzeby wojenne trzy dzwony. Hitlerowcy kazali także zmienić napis na grobie budowniczego kościoła, księdza Augustyna Potyki, na tekst niemiecki. Później nakazali także przeniesienie grobu byłego proboszcza z placu kościelnego na cmentarz. Do realizacji tego zalecenia jednak nie doszło. Ośmiu parafian, aby otrzymać stanowiska w administracji państwowej, zgodnie z dyrektywą władz wyrzekło się wiary katolickiej.

W Bykowinie wojna skończyła się 28 stycznia 1945 roku. Tego dnia od strony osiedla Otylia wkroczyły wojska radzieckie. Jak wspominają to naoczni świadkowie, wejście wojsk spod Czerwonej Gwiazdy oznaczało początek jeszcze większego niepokoju. Żołnierze radzieccy zabierali z mieszkań wszystko, co mogło mieć wartość. Podobno byli na tyle zachłanni, że zabierali nawet mosiężne klamki, które przypominały im drogocenne złoto. Nie żyjąca już Rozalia Noparlik (z domu Klejnot), będąca wówczas kilkunastoletnią dziewczyną, wspominała, że czerwonoarmiści ubijali nawet pozłacane uszka porcelanowych naczyń. W jej głowie szczególnie utknął inny szczegół, gdy cudem uniknęła śmierci z rąk żołnierzy radzieckich. Cudem udało jej się wtedy ukryć w domu sąsiadów. Nie wszyscy mieszkańcy Bykowiny mieli wtedy tyle szczęścia. Trudno dziś ustalić ile dokładnie było ofiar śmiertelnych, z relacji świadków wynika jednak, że kilka osób z różnych przyczyn straciło życie. Administracja państwowa w tych dniach nie funkcjonowała, a w dokumentach powojennych trudno znaleźć statystyki dotyczące ofiar bratniej armii radzieckiej. Podobne wydarzenia miały także miejsce w innych okolicznych miejscowościach.


Przemysław NOPARLIK


Aneks: Zestawienie nazw ulic w okresie okupacji hitlerowskiej

Nazwa w okresie okupacji / Nazwa współczesna / Kim był patron?

Adolf Hitler Strasse / Boczna -Wódz NSDAP i kanclerz III Rzeszy
Dietrich Eckart Strasse / 11 Listopada -Poeta, dramaturg, przyjaciel i współpracownik Hitlera
Ostland Strasse (Wschodnia) / Katowicka -
Friedrich Strasse / Augustyna Potyki -Prawdopodobnie od cesarza Niemiec Fryderyk III
Horst Wessel Strasse / Józef Rymer -Niemiecki nazista, autor hymnu NSDAP


Dla zainteresowanych:
- Jan S. Dworak, Bykowina (1597-1950), maszynopis, Ruda Śląska 1983, s. 31-36
- Jan S. Dworak, Historia mojej miejscowości. Bykowina w latach 1939-45, maszynopis, Ruda Śląska, ss. 9


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum BYKOWINA - NASZ DOM Strona Główna -> Miesięcznik parafialny "Barbara" / Rubryka "Na tropach przeszłości" Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach


fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group

Theme xand created by spleen & Programosy.
Regulamin