Forum BYKOWINA - NASZ DOM Strona Główna
 FAQ   Szukaj   Użytkownicy   Grupy    Galerie   Rejestracja   Profil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości   Zaloguj 

Część XI: Kim byli patroni naszych ulic?

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum BYKOWINA - NASZ DOM Strona Główna -> Miesięcznik parafialny "Barbara" / Rubryka "Na tropach przeszłości"
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
przemek
Administrator



Dołączył: 06 Sty 2007
Posty: 368
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Bykowina

PostWysłany: Pon 21:33, 19 Lip 2010    Temat postu: Część XI: Kim byli patroni naszych ulic?

[link widoczny dla zalogowanych]

CZĘŚĆ XI: Kim byli patroni naszych ulic?

Źródło: "Miesięcznik Barbara", nr XI: lipiec-sierpień 2010


Grzegorzek, Poloczek, Pośpiech, Wilk, Zgrzebniok... Kim byli i czym sobie zasłużyli, że poświęcono im ulice w Nowej Bykowinie?

Wszyscy patroni ulic Osiedla Górnośląskiego (Nowej Bykowiny) mają związek z nazwą samego osiedla - łączyła ich działalność na rzecz Górnego Śląska. Robili to na różne sposoby. Jedni rozwijali śląską naukę i kulturę, inni byli aktywnymi politykami, ale największa ich grupa walczyła zbrojnie o swoją wizję Górnego Śląska – przyłączenie regionu do Polski. Mając na uwadze mizerny stan wiedzy o dziejach Górnego Śląska, a tym bardziej o lokalnych działaczach społecznych i politycznych, warto przypomnieć sylwetki osób, którym poświęcono bykowińskie ulice.

W kolejności alfabetycznej panteon osobistości, które otrzymały w Nowej Bykowinie swoje ulice, rozpoczyna Józef Grzegorzek (1895-1961). Był on pochodzącym z Marklowic koło Wodzisławia Śląskiego powstańcem śląskim, współorganizatorem Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. W czasie II wojny światowej był więźniem obozu koncentracyjnego w Dachau. Ulica jego imienia znajduje się w zachodniej części Nowej Bykowiny w rejonie końcowego przystanku autobusowego.

Postacią wyjątkową wśród bykowińskich patronów ulic jest najwybitniejszy śląski polityk II Rzeczpospolitej Wojciech Korfanty (1873-1939). Korfanty był dyktatorem III powstania śląskiego, oponentem politycznym obozu sanacyjnego (Piłsudczyków), przez których był więziony w twierdzy brzeskiej, a w 1934 roku zmuszony został do emigracji z kraju. Wrócił krótko przed II wojną światową, przeczuwając nadchodzącą wojnę, jednak ponownie został aresztowany i osadzony na warszawskim Pawiaku. Po trzech miesiącach został zwolniony z powodu ciężkiej choroby (otrucia?) po czym 17 sierpnia 1939 roku zmarł. Kilka dni później zaczęła się II wojna światowa. Imię Korfantego nosi droga biegnąca od Starej Bykowiny w kierunku Kochłowic a także Gimnazjum nr 6 w Bykowinie.

Paweł Poloczek (1888-1945) był działaczem społecznym i powstańcem śląskim. W latach 1940-1945 władze hitlerowskie więziły go w kilku obozach koncentracyjnych. Zmarł z wycieńczenia niedługo po powrocie z obozu. Poloczkowi poświęcono osiedlową drogę na południe od Gimnazjum nr 6.

W okolicy pawilonu tesco znajduje się krótka ulica, której patronem jest Wincenty Pośpiech (1886-1941). Pośpiech także był powstańcem śląskim oraz bielszowickim działaczem społecznym. Zginął w obozie koncentracyjnym, do którego trafił we wrześniu 1939 roku. Z kolei Józef Pukowiec (1904-1942), który patronuje nieutwardzonej drodze w kierunku średniowiecznego gródka w Kochłowicach, był nauczycielem i harcerzem. W czasie II wojny światowej trafił do hitlerowskiego więzienia w Katowicach, gdzie został zgilotynowany.

Kolejny z patronów bykowińskich ulic, ksiądz Emil Szramek (1887-1942), był proboszczem parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Katowicach. Poza działalnością duszpasterską zajmował się pracą naukową, społeczną i narodową. Był współtwórcą Biblioteki Śląskiej w Katowicach oraz przewodniczącym Rady Muzealnej Muzeum Śląskiego w Katowicach. Podczas II wojny światowej nie opuścił swojej parafii. 8 kwietnia 1940 roku został aresztowany. Przebywał w kilku obozach koncentracyjnych, gdzie podtrzymywał na duchu innych osadzonych księży. Został zamordowany w obozie w Dachau. W 1999 roku został beatyfikowany przez Jana Pawła II jako jeden ze 108 polskich męczenników II wojny światowej. Przy ulicy Emila Szramka znajduje się Miejskie Przedszkole nr 47.

W sąsiedztwie Bykowiny działał kolejny z patronów naszych ulic, Franciszek Wilk (1887-1974). W 1911 w założył on Kochłowicach gniazdo Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W okresie plebiscytowym organizował tu struktury Polskiej Organizacji Wojskowej. Uczestniczył w powstaniach śląskich. W okresie okupacji hitlerowskiej był więziony w kilku obozach koncentracyjnych. Pamiątki związane z jego osobą oraz z okresem plebiscytowym można dziś oglądać w Muzeum Szkolnym im. Pelagii Kwapulińskiej w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 3 w Kochłowicach.

Ostatnim bohaterem ulic w Nowej Bykowinie jest Alfons Zgrzebniok (1891-1937). Także on należał do grona polskich działaczy niepodległościowych w trudnym okresie plebiscytowym. Był komendantem konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. W 1919 roku został aresztowany przez Grenzschutz (niemiecką formację paramilitarną). Po ucieczce był jednym z dowódców trzech powstań śląskich. W 1923 roku założył Związek Powstańców Śląskich.

Kiedy powstawało Osiedle Górnośląskie większość jego mieszkańców była w jakiś sposób związana z górnictwem. Aby uczcić trud górniczej pracy kilku ulicom nadano nazwy odnoszące się do tej gałęzi przemysłu. Są to ulice Brygadzistów, Gwarecka, Kombajnistów, Sztygarska, a także Kopalniana, Sztolniowa i Szybowa. W powyższych rozważaniach celowo pominięto tzw. Niebieskie Dachy oraz Starą Bykowinę, do których będzie jeszcze okazja wrócić.


Tekst
Przemysław NOPARLIK




Dla zainteresowanych:
- Bernard Kopiec, Ruda Śląska. Zarys dziejów, część III: Kochłowice, Bykowina, Halemba, Kłodnica, Stara Kuźnica, Wirek, Ruda Śląska 2009.


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez przemek dnia Pon 21:34, 19 Lip 2010, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum BYKOWINA - NASZ DOM Strona Główna -> Miesięcznik parafialny "Barbara" / Rubryka "Na tropach przeszłości" Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach


fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group

Theme xand created by spleen & Programosy.
Regulamin